| เลขที่หนังสือ | : กค 0706/9342 |
| วันที่ | : 10 พฤศจิกายน 2548 |
| เรื่อง | : ภาษีเงินได้นิติบุคคล กรณีการซื้อหุ้นทุนคืนของบริษัทมหาชนจำกัด |
| ข้อกฎหมาย | : มาตรา 65 |
| ข้อหารือ | : ต. ได้หารือข้อกฎหมายเกี่ยวกับภาษีเงินได้นิติบุคคล กรณีการซื้อหุ้นทุนคืนของ บริษัทมหาชนจำกัด โดยมีข้อเท็จจริงสรุปได้ดังนี้ 1. กระทรวงพาณิชย์ได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติบริษัทมหาชน จำกัด (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2544 ซึ่งมีผลให้บริษัทมหาชนจำกัดสามารถซื้อหุ้นคืนได้ 2 กรณี คือ 1.1 กรณีผู้ถือหุ้นออกเสียงไม่เห็นด้วยกับมติที่ประชุมผู้ถือหุ้น ซึ่งแก้ไข ข้อบังคับของบริษัทมหาชนจำกัดเกี่ยวกับสิทธิในการออกเสียงลงคะแนนและสิทธิใน การรับเงินปันผล ซึ่งผู้ถือหุ้นเห็นว่าตนไม่ได้รับความเป็นธรรม 1.2 กรณีการบริหารทางการเงินเมื่อบริษัทมหาชนจำกัดมีกำไรสะสมและ สภาพคล่องส่วนเกิน และการซื้อหุ้นทุนคืนนั้นไม่เป็นเหตุให้ประสบปัญหาทาง การเงิน 2. การซื้อหุ้นทุนคืนตามข้อ 1. บริษัทมหาชนจำกัดจะต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง กล่าวคือ การซื้อหุ้นทุนคืนให้ซื้อในกระดานหลัก ของตลาดหลักทรัพย์ หรือเสนอซื้อจากผู้ถือหุ้นเป็นการทั่วไป และการขายหุ้นที่ซื้อคืน จะกระทำได้เมื่อพ้น 6 เดือนนับแต่การซื้อหุ้นแล้วเสร็จ และต้องขายให้หมดภายใน กำหนดเวลาที่กำหนดแต่ไม่เกิน 3 ปี นับแต่การซื้อหุ้นเสร็จสิ้น หากบริษัทมหาชน จำกัดขายหุ้นทุนที่ซื้อคืนไม่หมด บริษัทมหาชนจำกัดต้องลดทุนชำระแล้วโดย วิธีตัดหุ้นจดทะเบียนที่ซื้อคืนและยังไม่ได้จำหน่าย กล่าวคือ การยกเลิกหุ้นทุนซื้อ คืนในทางบัญชี 3. เนื่องจากหุ้นทุนซื้อคืนตามแนวทางปฏิบัติทางการบัญชีเกี่ยวกับหุ้นทุนซื้อคืน ของกิจการ หมายถึง หุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ และตราสารทุนอื่นที่มีสิทธิและ ลักษณะเทียบเท่าหุ้นสามัญของกิจการซึ่งกิจการหรือบริษัทย่อยของกิจการได้ซื้อ คืนกลับมา หุ้นทุนซื้อคืนไม่ได้เป็นสินทรัพย์ของกิจการ แต่เป็นการลดสิทธิเรียกร้อง ของผู้ถือหุ้นในสินทรัพย์ของกิจการ โดยปัจจุบัน ยังไม่มีมาตรฐานการบัญชีของ ประเทศไทยที่เกี่ยวข้องกับการบันทึกบัญชีรายการหุ้นทุนซื้อคืน ดังนั้น เพื่อให้ บริษัทมหาชนจำกัดมีแนวทางการบันทึกบัญชีหุ้นทุนซื้อคืนและการเปิดเผยข้อมูล ครบถ้วน สมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทยจึงได้ออก แนวทางปฏิบัติทางการบัญชีเกี่ยวกับหุ้นทุนซื้อคืนของกิจการ โดยมีหลักการสำคัญ ว่า กิจการไม่ควรมีกำไรหรือขาดทุนจากรายการที่เกี่ยวข้องกับหุ้นทุนของตน แม้ว่า กิจการอาจขายหุ้นทุนที่ซื้อคืนได้ในราคาสูง (ต่ำ) กว่าราคาทุนที่ซื้อมา บัญชีจะไม่ รายงานกำไร (ขาดทุน) ในงบกำไรขาดทุน แต่จะบันทึกปรับปรุงส่วนของผู้ถือหุ้น โดยตรง 4 การซื้อหุ้นทุนคืนจะเป็นเครื่องมือทางการเงินที่ช่วยให้บริษัทมหาชนจำกัดมี ทางเลือกในการบริหารสภาพคล่องส่วนเกิน โดยสามารถซื้อหุ้นของตนเองได้หากหุ้น มีราคาต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง และขายคืนออกไปได้เมื่อราคาได้ปรับตัวสู่มูลค่าที่ เหมาะสม จึงหารือดังนี้ 4.1 กรณีการขายหุ้นทุนที่ซื้อคืน เนื่องจากการขายหุ้นทุนที่ซื้อคืนจะทำให้ มีผลต่างระหว่างราคาขายกับราคาทุนของหุ้นที่ซื้อคืน ผลต่างที่เกิดขึ้นดังกล่าวถือเป็น รายได้หรือค่าใช้จ่ายที่บริษัทมหาชนจำกัดต้องนำไปรวมคำนวณเพื่อเสียภาษีเงินได้ นิติบุคคลหรือไม่ อย่างไร 4.2 กรณีการลดทุน หากบริษัทมหาชนจำกัดขายหุ้นทุนซื้อคืนไม่หมดภายใน เวลาที่กำหนดและต้องลดทุนชำระแล้วโดยวิธีตัดหุ้นที่เหลือ เงินที่ผู้ถือหุ้นได้รับจาก การขายหุ้นให้กับบริษัททั้งในกรณีผ่านหรือไม่ผ่าน ต. ถือเป็นเงินส่วนแบ่งกำไร ซึ่ง ต้องเสียภาษีเงินได้หรือไม่ |
| แนววินิจฉัย | : เนื่องจากแนวทางปฏิบัติทางการบัญชีเกี่ยวกับหุ้นทุนซื้อคืนของกิจการ กำหนด ความหมายของคำว่า หุ้นทุนซื้อคืน ว่าหมายถึง หุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ และตรา สารทุนอื่นที่มีสิทธิและลักษณะเทียบเท่าหุ้นสามัญของกิจการซึ่งกิจการหรือบริษัท ย่อยของกิจการได้ซื้อคืนกลับมา หุ้นทุนซื้อคืนไม่ได้เป็นสินทรัพย์ของกิจการ แต่เป็น การลดสิทธิเรียกร้องของผู้ถือหุ้นในสินทรัพย์ของกิจการ หุ้นดังกล่าวจึงไม่เข้า ลักษณะเป็นสินทรัพย์ แต่เข้าลักษณะเป็นทุนของบริษัทมหาชนจำกัด และเมื่อ ข้อเท็จจริงปรากฏว่า บริษัทมหาชนจำกัดจะขายหุ้นทุนซื้อคืน หรือลดทุนชำระแล้ว โดยวิธีตัดหุ้นที่เหลือ กรณีการขายหุ้นทุนซื้อคืนไม่หมดภายในเวลากำหนด กรณี ดังกล่าว หากบริษัทมหาชนจำกัดได้บันทึกบัญชีหุ้นทุนซื้อคืนดังกล่าวเป็นส่วนของทุน ถือว่าผลประโยชน์ที่ได้จากการขายหุ้นทุนซื้อคืนหรือจากการลดทุนเป็นส่วนของทุน ซึ่งไม่ถือเป็นรายได้จากกิจการหรือเนื่องจากกิจการที่ต้องนำมารวมคำนวณกำไรสุทธิ เพื่อเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลตามมาตรา 65 แห่งประมวลรัษฎากร แต่อย่างใด |
| เลขตู้ | : 68/33670 |